Was was de impact van de Bitcoin Wet in El Salvador, een jaar na invoering? 

Op 7 september 2021 werd El Salvador het eerste land ter wereld dat Bitcoin als wettig betaalmiddel invoerde. Deze gewaagde stap, geïnitieerd door president Nayib Bukele, had ambitieuze doelen en bracht wereldwijd veel discussie teweeg. Maar hoe stond het experiment ervoor een jaar na de invoering van de Bitcoinwet? In deze blog onderzoeken we de impact, uitdagingen en lessen van dit historische crypto-initiatief aan de hand van een onderzoek uitgevoerd in 2022. Lees je mee? 🤓

Voordat we beginnen, even wat feiten op een rij over El Salvador 🇸🇻

Het onderzoek 

In februari 2022 voerde het National Bureau of Economic Research een onderzoek uit in El Salvador om met name de adoptie van de Chivo Wallet en Bitcoin-ATM’s te beoordelen. 1800 huishoudens werden door middel van een face-to-face-enquête benaderd. Aan het onderzoek mochten alleen volwassenen meedoen, een voorwaarde voor toegang tot de Chivo Wallet. De financieel-economische ontwikkeling van El Salvador loopt achter op andere ontwikkelde landen. Het land zette daarom in op de “Bitcoinbelofte”.

Wat was de Bitcoinbelofte? 🤝🏾

President Nayib Bukele wilde, met de invoering van de ‘Bitcoin Law‘, financiële inclusie, economische groei en goedkopere internationale transacties bereiken. De wet verplichtte bedrijven om Bitcoin, naast de USD, te accepteren en stelde burgers in staat om op verschillende plekken te betalen met digitale valuta.

Er zouden ook banen worden gecreëerd, en de bevolking kon, ondanks dat slechts een derde van hen toegang heeft tot een bankrekening bij een officiële instelling, hun belastingen gemakkelijk digitaal betalen.

Op deze manier wilde El Salvador, ondanks kritiek van de bevolking en het parlement, de economie moderniseren, de toegang tot financiële diensten verbeteren en de kosten van geldoverdrachten verlagen.

Om de belofte en de nodige adoptie te ondersteunen, lanceerde de overheid een wallet, verschillende Bitcoin-geldautomaten en grootschalige belonings- en educatiecampagnes.

Bitcoinadoptie met de Chivo Wallet en ATM 🏧

Met de Chivo Wallet, een digitale portemonnee, konden gebruikers Bitcoin en USD’s zonder transactiekosten uitwisselen. De app kan ook worden gebruikt om te betalen bij lokale winkels. Daarnaast is Chivo compatibel met andere Bitcoin-wallets, zoals on-chain en Lightning-wallets. Ook kan de app verbinding maken met het banksysteem van El Salvador om dollars te storten of op te nemen van een bankrekening.

Als stimulans kreeg elke burger die de app downloadde een bonus van USD 30 in Bitcoin, een aanzienlijk bedrag in een land met een laag gemiddeld inkomen. Je krijgt dan bijna 9% van het gemiddelde maandinkomen gratis van de overheid. Zou jij de app dan downloaden? 🤔

Het onderzoek wijst op gemengde resultaten van de Bitcoinintroductie. 68% van de bevolking was bekend met de Chivo Wallet, maar slechts 40% downloadde de app tijdens de eerste maand na de lancering. De wallet was eerst populair, maar van die 40% bleef minder dan 20% actief. Na het uitgeven van de bonus nam de adoptie snel af. Minder dan 10% van de gebruikers gebruikt de wallet daadwerkelijk voor Bitcointransacties; de meeste transacties gebeuren in USD’s. Slechts 1,6% van de internationale overmakingen werd via digitale wallets zoals Chivo verstuurd. Voor veel gebruikers was het ontvangen van de bonus de belangrijkste reden voor het downloaden van de app.

De Bitcoin-geldautomaten werden, ondanks de verschillende voordelen en hoge verwachtingen, weinig gebruikt. Het gebruik was voornamelijk bedoeld om USD’s op te nemen. Dit wijst op een beperkte adoptie van Bitcoin en de ondersteunende middelen in vergelijking met de Bitcoinbelofte.

Bitcoin in het dagelijks leven 👛

Bitcoin wordt in 2022 nauwelijks gebruikt als betaalmiddel door de Salvadoranen. Het functioneert momenteel meer als een speculatief activum dan als een efficiënt ruilmiddel. Veel burgers geven de voorkeur aan contant geld, specifiek USD’s, vanwege vertrouwen, anonimiteit en eenvoud. Ondanks overheidsstimulansen wordt Bitcoin nauwelijks gebruikt voor belastingbetalingen en internationale transacties.

Veel mensen vertrouwen de overheid niet, dus als die met een alternatief digitaal betaalmiddel komt, slaat dat moeilijk aan, met name als ze de kennis en het vertrouwen in de technologie missen.

Voor bedrijven was de adoptie nog lager. Ondanks de verplichting die de Bitcoinwet stelde, accepteerde slechts 20% Bitcoin als betaalmiddel. Dit zijn meestal grote bedrijven, waarvan slechts 11% positieve verkopen in Bitcoin rapporteerde. Minder dan 5% van alle verkopen vindt in Bitcoin plaats. Deze verkopen worden door 88% van de bedrijven direct omgezet in dollars, waarvan 71% direct wordt opgenomen als contant geld.

Gecombineerd wijst dit op beperkte adoptie en zakelijke acceptatie van Bitcoin in het dagelijkse leven.

Waarom slaagt Bitcoin niet als ruilmiddel? 💰

Er zijn enkele belangrijke redenen waarom Salvadoranen Bitcoin in 2022 niet breed accepteren:

1. Voorkeur voor contant geld – Meer dan 70% van de bevolking is “ongebankt” en vertrouwt op contant geld als veilige, tastbare en eenvoudige betaalmethode. Dit bleek de belangrijkste reden waarom men Chivo niet downloadde.
2. Gebrek aan vertrouwen en begrip – Veel mensen begrijpen Bitcoin niet volledig of wantrouwen de Chivo-overheidsapplicatie.
3. Beperkte economische voordelen – Hoewel Bitcoin gepresenteerd werd als een oplossing voor mensen zonder bankrekening, blijkt uit data dat vooral de beter opgeleide en bankende elite de app gebruikt. Deze mensen hebben al een bepaalde mate aan kennis, waarbij vertrouwen in financiële systemen minder noodzakelijk is.
4. Technologische beperkingen – Ongeveer een derde van de bevolking heeft geen toegang tot een smartphone met internet, wat een belangrijke barrière vormt.
5. Privacyzorgen – In een cultuur die sterk afhankelijk is van anonieme betalingen, voelt men weerstand tegen het verplicht invoeren van persoonlijke gegevens in de Chivo Wallet. Hierdoor gebruiken mensen de app dus niet.

In onze laatste podcastaflevering, vertelt Raoul kort over onze reis, in 2024, naar El Sal 🎧

Wat kunnen andere landen leren van El Salvador? 👨🏾‍🏫

Het experiment van El Salvador biedt waardevolle lessen voor landen die digitale valuta of centrale bank digitale valuta (CBDC’s) overwegen. Het is vooral belangrijk om aan te sluiten bij de context, de (psychologische) behoeften en leefomstandigheden van de bewoners in die specifieke landen.

Adoptie vereist vertrouwen, educatie en tijd. Enkel financiële prikkels en het aanbieden van nieuwe technologie zijn niet voldoende om traditionele betaalgewoonten te veranderen. Mensen hebben kennis en tijd nodig om vertrouwen te krijgen in nieuwe methoden.

Privacy is essentieel, vooral in landen met een laag vertrouwen in de overheid. Gebruikers daar hebben vaak een sterke voorkeur voor anonieme betaalopties.

Brede acceptatie is cruciaal. Zonder een solide netwerk van gebruikers en acceptanten blijft de impact van Bitcoin als betaalmiddel beperkt.

Conclusie 🎯

Een jaar na de invoering van de Bitcoinwet laat het experiment van El Salvador zien dat technologische innovaties zoals Bitcoin niet zomaar economische of sociale uitdagingen oplossen. Ondanks ambitieuze doelen en grote overheidsinvesteringen blijft de adoptie beperkt. Toch heeft El Salvador een belangrijke discussie gestart over de toekomst van geld en digitale betalingen.

Het blijft ook een beetje een kip-ei-verhaal: als je mensen niet de middelen, mogelijkheden en tijd geeft om te wennen aan nieuwe financiële methoden, dan kunnen die zich ook niet bewijzen. Is het experiment dan gefaald? 🤔

De ervaringen in El Salvador dienen in ieder geval als een waardevolle casestudy voor andere landen die vergelijkbare stappen overwegen.

Meer leren over Bitcoin? 📚

Binnenkort delen wij meer over onze reis naar het eerste Bitcoinland van de wereld. Wil je op de hoogte blijven? Volg ons dan op social media 👇🏾

Volgen op TikTok

Volgen op Instagram

In de tussentijd kun je als beginner ook leren over wat cryptocurrencies nou eigenlijk zijn 🧑🏾‍🎓👨‍🎓

Starten met cryptocurrencies

Geschreven door Nicole Wong-Swie-San