Wat is MiCAR en wat betekent het voor jou? 🔎

Cryptocurrencies zoals Bitcoin en Ethereum worden steeds populairder, maar brengen ook risico’s met zich mee. Om de Europese cryptomarkt veiliger en transparanter te maken, heeft de EU MiCAR ingevoerd: Markets in Crypto-Assets Regulation. Wij enthousiasmeren onze cursisten voor deze nieuwe regels sinds het verordening voorstel bekend werd in 2020. Destijds nog in ontwikkeling, maar voor ons was in ieder geval duidelijk dat de cryptomarkt in Europa serieus genomen werd. Vandaag zijn de regels deels van kracht en hebben ze vanaf eind 2024 grote impact op bedrijven én gebruikers.

In deze blog bespreken we wat MiCAR precies inhoudt, hoe deze nieuwe regels de Europese cryptomarkt veiliger en transparanter maken en wie eraan moet voldoen. Je ontdekt waar bedrijven zich aan moeten houden, welke veranderingen er zullen komen op de markt en wat de gevolgen zijn voor bedrijven als ze niet aan crypto-regelgeving voldoen. We delen ook wat dit voor jou als gebruiker betekent, zodat je op de hoogte bent van deze belangrijke ontwikkelingen in de Europese crypto-wetgeving en vooral veiliger en geïnformeerder kunt omgaan met crypto 🚀

Wat is MiCA(R)?

MiCA is de officiële afkorting voor de Markets in Crypto-Assets Regulation, een regelgevingskader van de Europese Unie (EU) voor cryptocurrencies en digitale activa. De “R” van Regulation wordt soms toegevoegd om duidelijk te maken dat het gaat om een verordening en niet om een voorstel of richtlijn. Anders dan bij een EU-richtlijn hoeven lidstaten geen aparte wetten te maken om deze cryptoregels te laten gelden.

MiCAR komt voort uit de bredere Digital Finance Package, een gezamenlijk initiatief van de EU. De regels zijn gemaakt om de verschillende aanpakken van individuele landen te vervangen door één helder en uniform systeem. Voorheen had elk land zijn eigen regels, wat zorgde voor verwarring en problemen voor bedrijven en gebruikers.

Met een veiliger, duidelijker en uniform regelsysteem wil de EU in alle 27 EU-landen risico’s zoals fraude, witwassen en misbruik beperken. Tegelijk worden consumenten beter beschermd en krijgen bedrijven meer duidelijkheid over wat er van hen verwacht wordt.

MiCAR introduceert een gestandaardiseerde aanpak voor het classificeren van crypto-activa. Er zijn 3 hoofdcategorieën: E-money tokens (EMTS), Asset-referenced tokens (ARTs) en overige crypto-assets. Bij elke categorie gelden andere regels.

Voor wie is MiCAR van toepassing?

MiCAR richt zich op verschillende soorten bedrijven die crypto-activa aanbieden of ermee werken. De regels gelden voor alle cryptobedrijven die actief zijn binnen of diensten bieden aan consumenten in de EU, ongeacht waar deze bedrijven zijn gevestigd. Dit zijn onder andere:

Crypto-exchanges 🏦
platforms waar gebruikers cryptocurrencies zoals Bitcoin en Ethereum kunnen kopen, verkopen of ruilen. Bijvoorbeeld Bitvavo, Coinbase of Kraken.

Walletproviders 👛
bedrijven die (digitale) portemonnees aanbieden om jouw crypto veilig op te slaan. Voorbeelden zijn Coinbase, Gemini, Trustwallet of Ledger.

Uitgevers van stablecoins 🪙
bedrijven die digitale munten uitgeven, gekoppeld aan een stabiele waarde, zoals de euro of de Amerikaanse dollar. Voorbeelden zijn Tether (USDT), USD Coin (USDC) of Pax Gold (PAXG).

Crypto-dienstenaanbieders (CASPs) 💳
bedrijven die advies geven over crypto-investeringen of transacties mogelijk maken tussen gebruikers. Ook bedrijven die een brug slaan tussen fiatgeld (zoals euro’s) en crypto vallen hieronder. Voorbeelden zijn BTC Direct, Knaken of Bitstamp.

Uit welke regels bestaat MiCAR?

MiCAR bestaat uit vier hoofdonderdelen:

📜 Regels voor crypto-activa algemeen 
Bedrijven moeten transparant zijn over de werking, kosten en risico’s van de crypto-activa die ze aanbieden, zodat consumenten beter geïnformeerd zijn en risico’s beter kunnen inschatten.

📜 Strenge eisen voor stablecoins
Uitgevers van stablecoins moeten voldoende reserves aanhouden om de waarde van hun munt te garanderen. Beperkte schommelingen in de waarde vergroot het vertrouwen van gebruikers.

📜 Bescherming door vergunningen 
Crypto-dienstenaanbieders, zoals exchanges en walletproviders, moeten een vergunning of notificatie aanvragen om in de EU te mogen opereren. Dit geeft garantie dat betrouwbare partijen toegang hebben tot de markt.

📜 Voorkomen van marktmisbruik 
MiCAR bevat regels tegen prijsmanipulatie, insider trading en andere vormen van fraude, wat zorgt voor een eerlijkere markt en voorkomt misbruik van informatie.

Wanneer treden de MICAR regels in werking?

De toepassing van de MiCAR regels verloopt in de volgende fases:

Wie controleert of partijen voldoen aan de MiCAR-regels?

De handhaving van de MiCAR-regels wordt zowel nationaal als op EU-niveau uitgevoerd. Dit zorgt voor consistente en effectieve toepassing van de regels in alle EU-lidstaten.

In Nederland voeren de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en De Nederlandsche Bank (DNB) dit uit. De AFM ziet erop toe dat crypto-dienstenaanbieders en exchanges zich aan de regels houden en bieden richtlijnen om bedrijven te helpen voldoen aan de regelgeving. De DNB is er voor specifieke zaken zoals anti-witwasrichtlijnen en de naleving van financiële stabiliteitseisen.

In andere EU-landen voeren vergelijkbare instanties, zoals de BaFin in Duitsland of de AMF in Frankrijk, deze handhaving uit. Bedrijven die in meerdere EU-landen actief zijn, vallen onder het toezicht van de toezichthouder in het land waar ze hun hoofdvestiging hebben.

Op EU-niveau heeft de European Securities and Markets Authority (ESMA) de overkoepelende verantwoordelijkheid om de richtlijnen op te stellen, de toepassing te coördineren en in specifieke gevallen directe toezicht te houden. Bijvoorbeeld op grote crypto-platformen die grensoverschrijdend opereren.

Wat zijn de gevolgen van MiCAR voor bedrijven als ze niet voldoen?

Bedrijven die niet voldoen aan de MiCAR-regels riskeren hoge boetes, het verlies van hun vergunning en reputatieschade. In sommige gevallen mogen ze hun diensten niet meer aanbieden in de EU. Vooral kleine bedrijven hebben moeite om de complexe eisen, zoals vergunningen, systeemaanpassingen en beveiligingsinvesteringen, te halen. Dit leidt vaak tot fusies of overnames, zoals de overname van LiteBit door Bitvavo. Dit zorgt voor marktdominantie door grote partijen, maar trekt ook betrouwbare bedrijven aan, wat weer zorgt voor een veiligere Europese cryptomarkt.

Welke regels gelden naast MiCAR voor cryptobedrijven?

Naast MiCAR zijn er bredere regels die, gezamenlijk zorgen voor een veiligere en transparantere Europese cryptomarkt. Voorbeelden zijn AML5 en 6 en KYC-procedures die witwassen en terrorismefinanciering bestrijden. De TFR (Travel Rule) zorgt dat transacties traceerbaar zijn. DORA beschermt tegen cyberaanvallen en de AVG (GDPR) beveiligt klantgegevens. PSD2/EMD2 garanderen veilige betalingen en de FATF-richtlijnen ondersteunen internationale regelgeving.

Wat betekent MiCAR voor consumenten?

Voor individuele gebruikers is er geen directe toepassing. De MiCAR-regels, die onder dubbel toezicht staan, hebben wel invloed op jou als consument. Vanaf 30 december 2024 profiteer je van:

• Meer bescherming ✅
  Bedrijven moeten transparant zijn over risico’s en kosten, waardoor je beter geïnformeerde keuzes kunt maken en minder risico loopt op oplichting.

• Veiligere transacties ✅
  Exchanges, walletproviders en dienstverleners moeten strengere regels volgen, wat zorgt voor meer betrouwbaarheid. Hierdoor kan je veiliger crypto kopen, bewaren en gebruiken.

• Betere stabiliteit ✅
  Strengere eisen voor stablecoins zorgen voor meer vertrouwen in digitale munten die aan een vaste waarde gekoppeld zijn.

• Lagere kosten, minder keuze ✅
  Grote crypto-exchanges bieden vaak lagere kosten, maar door het verdwijnen van kleinere aanbieders, hebben gebruikers minder keuze.

Na deze ontwikkeling 4 jaar te hebben gevolgd, vinden wij het tof om te zien dat Europa met MiCAR stappen zet om duidelijkheid voor bedrijven en bescherming voor gebruikers in de Europese cryptomarkt biedt. Het is jammer dat niet alle bedrijven overeind blijven. Wij zijn heel erg benieuwd hoe het er allemaal uit zal zien vanaf 2025! 🚀

Meer leren? 📚

Wil je voordat je aan slag gaat met cryptocurrencies meer leren? Begin dan bij onze workshop 🧑🏾‍🎓

Starten met cryptocurrencies

Geschreven door Nicole Wong-Swie-San