#63 Terug naar de basis – Waarom Web3 🌐

De Blockchain – een nieuwe (Web3) manier van data opslaan. Maar waarom ⁉️

Als je aan het begin staat van je zoektocht in de crypto-, blockchain- en dus Web3-space, kan ik me voorstellen dat je een aantal onderliggende vragen hebt. Je vraagt je waarschijnlijk af: Wat is Web3 of Web 3.0 eigenlijk? Waarom moest er een nieuwe versie van het internet komen? Wat is het probleem met het oude internet? Waarom is de blockchain de oplossing? Welke bestaande problemen lost het eigenlijk op? 🤔

Deze vragen had ik ook. Zonder dat ik er heel bewust mee bezig was, kwam ik tijdens een avond vol willekeurige informatie door een ‘rabbit hole’ het concept tegen dat heet: ‘het blockchaintrilemma’. De eerste keer dat ik dit concept doorlas, ging er een lichtje bij me branden 💡 ‘Pling: oh, dit is waarom men in de Web3-space zo enthousiast is over de blockchain’ 🧐 Ik begreep het opeens veel beter en zag dat mijn vragen zeer relevant waren. Ik was daardoor nog meer gemotiveerd om mijn zoektocht voort te zetten. Die motivatie wil ik graag met jou delen.

Wij denken dat het een goed idee is om in deze blog terug te gaan naar de basis, zodat jij op je reis binnen de Web3- en Web 3.0-wereld weet waar we vandaan komen. En waarschijnlijk begrijp je dan ook beter waar we ongeveer naartoe gaan. Dit artikel biedt een klein startpunt.

Laten we beginnen bij het prille begin, waar komen we nou echt vandaan als je kijkt naar de revolutie van het internet en de digitale toegang tot informatie.

Web 1.0 vs. Web 2.0

Nadat de computer echt mainstream werd tussen 1980 en 1990, ontstond het internet in 1983. De computer werd mainstream omdat het voor veel mensen interessant was om digitaal over te stappen van de typemachine naar de computer. De computer werd ook steeds gebruiksvriendelijker en betaalbaarder voor veel huishoudens en werkplekken. Je kon er zoveel meer mee doen dan alleen maar teksten typen.

Met de komst van de computer ontstond de behoefte om niet alleen op je eigen computer mooie dingen te typen, maar ook om deze van computer naar computer te versturen via een netwerk. Als een soort digitale snelwegen waarlangs je post stuurt van jouw computer naar die van een ander. Zo’n netwerk was de basis voor de eerste versie van het internet, waarmee je met het ‘World Wide Web’ (www.) informatie kon versturen, namelijk Web 1.0.

Met Web 1.0 verwijst men naar de originele versie van een collectie aan informatie op het internet of te wel het online infrastructurele snelwegennetwerk 🤔. De eerste fase van het web, wordt ook wel het statische web genoemd. Op het statische web, Web 1.0, was het mogelijk voor mensen om toegang te krijgen tot informatie die beschikbaar was op het web via de webbrowser (bijv. Chrome, Safari, Brave, Firefox). Denk hierbij aan teksten, foto’s en video’s. Op deze versie van het web was het alleen mogelijk om deze teksten, foto’s en video’s op te halen en te bekijken. Het was niet mogelijk om interactie te hebben met de informatie die op het web beschikbaar was.

Uit die behoefte ontstond Web 2.0, een versie van het web waar gebruikers wel de mogelijkheid hadden om interactie met elkaar te zoeken via de informatie op het web. Denk hierbij vooral aan sociale medianetwerken zoals Facebook, Instagram en TikTok. De wereld is nog nooit zo interactief geweest op het internet als via deze platformen. We wisselen continu teksten, foto’s, video’s en andere vormen van content online met elkaar uit op platformen waar het eigenaarschap van de data niet bij ons ligt.

Web 2.0 vs. Web3 en Web 3.0

Zoals alle dingen in het leven zich blijven ontwikkelen en transformeren, gebeurt dat ook met ons internet. Ondanks dat de behoefte om online content uit te wisselen vervuld werd met Web 2.0, werd zichtbaar dat er toch het een en ander ontbrak aan deze nieuwe versie van het web. Ons gedrag bij het gebruik van Web 2.0 riep allerlei nieuwe vraagstukken en complicaties op. We konden wel veel content maken en delen met elkaar, maar er ontstond opeens een uitdaging wat betreft eigenaarschap en over de intelligentie van ons internet: van wie is nou eigenlijk al die content, die informatie, die data die al die miljarden gebruikers elke dag maken en met elkaar delen en hoe kunnen wij beter omgaan met het beheren van die data? Hoe kunnen wij hier slimmer mee omgaan?

Dit zijn vraagstukken die veel terugkwamen en de beperkingen van Web 2.0 goed benadrukten. Vanuit onder andere de behoefte om meer toegang en controle te hebben over onze eigen data en privacy, is Web 3.0 ontstaan. Een intelligenter internet dat vooral de mogelijkheid biedt voor openheid, transparantie en decentralisatie. Een internet waarbij gebruikers meer eigenaarschap hebben en behouden en er veel meer begrip is over de complexiteit van onze data. Als gevolg hiervan ontwikkelen zich nieuwe technologieën, nieuwe online economische modellen, nieuwe applicaties, nieuwe bedrijven en dus een nieuwe geavanceerde versie van ons internet: Web 3.0.

Het is goed om te weten dat er een verschil is tussen Web3 en Web 3.0. Met Web3 verwijst men voornamelijk naar technologie gerelateerd aan blockchain en decentralisatie. Web 3.0 is de nieuwe versie van het internet, waar wij in dit artikel het meest naar verwijzen. Web 3.0 richt zich op het semantische web, de nieuwe versie van het internet, dat slimmer is en anders omgaat met (onze) data, anders dan mensen dat doen en dus anders dan Web 2.0. Web3 is dus een belangrijk technologisch onderdeel van Web 3.0.

In het Web 3.0-tijdperk zijn er nieuwe technologieën ontstaan die deels antwoord geven op deze belangrijke aspecten en behoeftes. Denk hierbij onder andere aan de blockchain (een gedecentraliseerde en transparante manier van dataverwerking), cryptocurrencies als doorontwikkeling op de blockchain (specifieke waardevolle tokens van een blockchain), maar ook machine learning (ML), kunstmatige intelligentie (AI) en augmented- & virtual reality (AR & VR).

Web 3.0 is onder de aandacht van het grotere publiek gekomen onder andere door de bekendheid van cryptocurrencies en de onderliggende blockchaintechnologie. Dat is waar wij op dit moment bij Cryptotakkies veel tijd en aandacht aan besteden. In simpele taal uitleggen wat Bitcoin, Blockchain en Cryptocurrencies voor toegevoegde waarde kunnen hebben in ons leven.

De Blockchain en het Blockchaintrilemma

En dan nu de blockchain. Zoals we al eerder benoemden, is een Blockchain een technologie die een nieuwe manier van gegevensopslag biedt. Het is een gedistribueerde database die vanuit een gedecentraliseerd netwerk wordt gevuld met data (transacties) op een veilige, transparante en onveranderlijke manier.

Sinds de publicatie van de Bitcoin whitepaper in 2008 en de beschikbaarheid van de Bitcoin-code vanaf 2009 zijn heel veel mensen en bedrijven aan de slag gegaan met en aan de techniek. Er zijn veel mooie projecten ontstaan, ver voorbij het doel waar Satoshi mee kwam bij de publicatie van zijn whitepaper. De blockchaintechnologie heeft de deuren geopend voor veel creativiteit en technologische oplossingen voor veel van de eerder genoemde Web 2.0-beperkingen. Het biedt oplossingen voor onder andere transparantie, privacy en databeveiliging. Ook biedt de blockchain de mogelijkheid om de verwarring over data-eigendom, waarover we het eerder hadden, weg te nemen. Het is een stuk duidelijker van wie de data is die wij elke dag maken en met elkaar delen. Met zijn decentrale karakter kan de blockchain ervoor zorgen dat onze interactie op het web niet volledig beheerd wordt door enkele partijen.

Maar ook de blockchain loopt qua techniek tegen een aantal uitdagingen aan. Het blockchaintrilemma is een concept dat deze uitdagingen goed uitlegt.

Wij vinden het belangrijk om het trilemma toe te lichten, zodat duidelijk is waarom er zoveel verschillende blockchainprojecten zijn, die allemaal werken aan verschillende doelen en vaak tegen specifieke uitdagingen aanlopen. De meeste projecten proberen het blockchaintrilemma voor zichzelf op te lossen.

Het blockchaintrilemma is een concept bedacht door Vitalik Buterin, de oprichter van Ethereum. In dit concept worden de drie belangrijkste componenten van een Blockchain toegelicht: schaalbaarheid, decentralisatie en veiligheid.

Met het blockchaintrilemma probeert de oprichter van Ethereum onder ogen te brengen met welke drie gelijktijdige kernwaarden elk blockchainproject mogelijk worstelt. Het is een grote uitdaging om alle drie componenten van de Blockchain perfect en gelijkmatig in te richten. Een trilemma is een situatie waarbij het uitdagend is om tussen drie zaken de beste keuze te maken.

Zie het als een driehoek met drie gelijke zijden. Bij het optimaliseren van twee zijden, lever je in op de lengte van de derde zijde. Het is dus moeilijk om een gelijkzijdige driehoek te bouwen. Zo dus ook met het blockchainrilemma.

Als de blockchain decentralisatie en veiligheid goed heeft ingericht, moeten ze deels inleveren op schaalbaarheid. Als ze schaalbaarheid en decentralisatie goed hebben ingeregeld, moeten ze deels inleveren op veiligheid. Waarom is dat eigenlijk? We duiken een beetje in de techniek om dit goed uit te kunnen leggen.

🌐 Decentralisatie verwijst naar het niet-centraal inrichten van het blockchainnetwerk, waarbij geen enkele entiteit of individu volledige controle heeft over het netwerk. In het decentrale netwerk worden de transacties gevalideerd door deelnemende computers, oftewel nodes. Decentralisatie is belangrijk voor het waarborgen van een transparant, eerlijk en censuurbestendig netwerk. Je kunt je voorstellen dat een groot netwerk voorzien is van heel veel computers die de validatie moeten oppakken, wat ervoor zorgt dat het goedkeuren van die transacties langer kan duren dan in een kleiner netwerk. Decentralisatie brengt dus mogelijke uitdagingen met zich mee bij het vergroten, de schaalbaarheid, van een blockchainnetwerk.

🌐 Schaalbaarheid betreft het vermogen van een blockchainnetwerk om een groeiend aantal transacties snel en efficiënt te verwerken. Hoe sneller en efficiënter een blockchain grote aantallen transacties kan verwerken, hoe stabieler het netwerk werkt en ook kan groeien. Hiermee kan de blockchain ook meer adoptie bereiken. Wanneer een blockchain grote aantallen transacties niet snel kan verwerken, lopen de transactiekosten op het netwerk op. Die verwerkingssnelheid wordt gegarandeerd wanneer een blockchain goed geschaald is om grote en groeiende hoeveelheden transacties aan te kunnen. Een goed geschaalde blockchain biedt een bepaalde stabiliteitsgarantie op basis van snelheid en kosten. Het biedt ook de kans voor groei en uitbreidbaarheid, omdat het laat zien veel transacties aan te kunnen.

Een goed geschaalde blockchain die veel transacties snel en efficiënt kan verwerken, levert mogelijk in op decentralisatie, door minder (of geen) aparte computers de validatie van transacties te laten uitvoeren.

🌐 Veiligheid verwijst naar een goed beschermd blockchainnetwerk. De blockchain maakt gebruik van een gedistribueerd netwerk voor het transparant verwerken van transacties. In het gedistribueerde netwerk valideren verschillende computers op wereldwijde locaties de binnenkomende transacties. Zo’n netwerk moet dus waterdicht zijn om te voorkomen dat er verkeerde transacties worden toegevoegd aan de blockchain. Het netwerk moet beschermd worden tegen verschillende soorten aanvallen en de gegevens veilig houden om een hoge mate van vertrouwen te garanderen. Op deze manier kan de blockchain goed beveiligd functioneren. Een hoge mate van veiligheid vraagt om meer complexe computerprocessen op de blockchain. Deze processen kunnen invloed hebben op de snelheid en de schaalbaarheid van het netwerk. Hoe meer complexe processen de computers moeten verwerken, hoe langer de validatie duurt. Sneller valideren heeft weer invloed op decentralisatie.

Zoals je dus kunt lezen, is het ontzettend uitdagend voor blockchainprojecten om alle drie de aspecten goed te krijgen bij het bouwen van decentrale, schaalbare en veilige blockchains. Als je 100% decentralisatie wilt, waarbij meerdere aparte computers de transacties op het netwerk valideren, dan moet het project rekening houden met de tijd die deze computers daarvoor nodig hebben. Als ze geen rekening kunnen houden met de tijd, dus de snelheid, dan moet het project inleveren op decentralisatie. Als het project waterdichte beveiliging wil aanbieden, dan moeten ze deels inleveren op een of beide van de andere aspecten.

Dit is de uitdaging waar veel blockchainprojecten de afgelopen jaren sinds de publicatie van de Bitcoin-code mee aan de slag zijn gegaan. Het is veel projecten gelukt om een of twee van de aspecten goed in te richten. Een klein aantal projecten beweert alle aspecten evenredig ingericht te hebben.

Zoals de computer en het internet zich de afgelopen 44 jaar hebben doorontwikkeld door het gebruik, de innovatieve experimenten en de transformatie, zal ook deze ontwikkeling in de Web3- en Web 3.0-space zich doorontwikkelen, totdat er een goed passende oplossing is voor dit blockchaintrilemma.

We zijn ondanks alle uitdagingen in ieder geval goed op weg om ons internet een stuk transparanter, eerlijker, veiliger en slimmer te maken.

Meer over veranderingen in de digitale wereld?

In het laatste seizoen van onze podcast, mede mogelijk gemaakt door: ⁠⁠OBA Bijlmerplein⁠⁠ & ⁠⁠Bitvavo⁠⁠ hebben Rifa en Raoul een interessant gesprek over de ‘Digital Decade’. Hier kan je een kort blogje over die aflevering teruglezen. En hieronder vind je de aflevering.

Wil je meer leren over de blockchain zelf, duik dan in dit blogje.

Geschreven door Nicole Wong-Swie-San