Waarom wordt Bitcoin digitaal goud genoemd en wat heeft dat met echt goud te maken?
📖 Tijdens de Week van het Geld 2025, georganiseerd door Wijzer in geldzaken, publiceren wij een reeks blogs over (digitaal) geld. Je leert wat geld is, hoe het werkt en hoe je het slim gebruikt. Het thema is: “Hoe maak jij je gelddromen waar?”
In de vorige blogs heb je geleerd wat geld is, hoe het werkt in een systeem en welke digitale vormen er zijn ontstaan. Maar nog voordat we digitaal gingen betalen, gebruikten mensen iets tastbaars als geld: goud en zilver. Edelmetalen speelden een grote rol in de geschiedenis van geld – en nog steeds hebben ze invloed op hoe we naar waarde kijken.
In deze blog ontdek je waarom goud ooit als geld werd gebruikt, wat de goudstandaard was, en waarom sommige mensen Bitcoin nu zien als het digitale goud van de toekomst.
Wat zijn edelmetalen?
Edelmetalen zijn metalen die niet roesten en zeldzaam zijn. Voorbeelden zijn goud, zilver en platina. Goud en zilver werden vroeger veel gebruikt als geld, omdat ze:
- schaars zijn (je vindt ze niet overal)
- duurzaam zijn (ze vergaan niet)
- deelbaar zijn (je kunt ze in stukjes verdelen)
- herkenbaar zijn (iedereen weet wat het is)
- moeilijk te vervalsen zijn
Deze eigenschappen maakten goud en zilver geschikt als ruilmiddel, rekeneenheid en oppotmiddel – de drie functies van geld.
Lees hier over de eigenschappen, voorwaarden en functies van geld
Van zilver naar goud: hoe ontstond de goudstandaard?
Zilver werd lang gebruikt als geld, vooral in de handel. Maar uiteindelijk kreeg goud een hogere status. Goud is nog schaarser dan zilver, beter te bewaren in kleine hoeveelheden en moeilijker te vervalsen. Daarom gebruikten overheden en koningen goud om munten waarde te geven.
In de 19e en 20e eeuw gingen landen nog een stap verder. Ze koppelden hun geld aan een vaste hoeveelheid goud. Dit systeem heet de goudstandaard. Het betekende dat je papiergeld kon inwisselen voor goud. In 1944 werd deze afspraak officieel vastgelegd in het Bretton Woods-verdrag, waarbij de dollar aan goud werd gekoppeld en andere valuta aan de dollar.
Het voordeel?
- Geld had een zekere, meetbare waarde
- Overheden konden niet zomaar extra geld bijdrukken
- Er was wereldwijd vertrouwen in geld
Maar in 1971 stopten de Verenigde Staten met de goudstandaard. Vanaf dat moment kon je dollars niet meer omwisselen voor goud. Andere landen volgden. Sindsdien gebruiken we fiatgeld: geld dat alleen waarde heeft omdat we erop vertrouwen.
Lees hier hoe dat systeem werkt.
Hoe gaat Nederland om met goud? De goudstandaard eenvoudig uitgelegd ⤵️
De rol van goud vandaag
Goud is geen officieel betaalmiddel meer, maar het heeft nog steeds veel waarde. Overheden en mensen vertrouwen erop in tijden van onzekerheid:
- Centrale banken bewaren goud als reserve
- Investeerders kopen goud als bescherming tegen inflatie
- Goud is schaars, en dat maakt het blijvend waardevol
In landen met natuurlijke goudbronnen – zoals Suriname, Ghana en Zuid-Afrika – is goud ook economisch belangrijk. Het wordt er gewonnen, geëxporteerd en lokaal opgeslagen als bezit.
Dat vertrouwen in goud is niet nieuw. In de 19e eeuw ontstond in de Verenigde Staten de goudkoorts: mensen trokken massaal naar gebieden waar goud werd gevonden, in de hoop snel rijk te worden. Ook nu zoeken mensen in sommige delen van de wereld nog steeds naar goud, vaak zonder vergunning of machines.
Goudkoorts laat zien: zowel mensen als overheden blijven in goud geloven – vanwege de zeldzaamheid, de tastbaarheid en de zekerheid die het biedt in onzekere tijden.
Waarom wordt Bitcoin digitaal goud genoemd?
Bitcoin is uniek binnen de wereld van cryptovaluta. Andere cryptomunten, zoals Ethereum, stablecoins en gamingcoins, hebben andere functies. Daarom zien veel mensen Bitcoin als opslagmiddel van waarde, en andere crypto eerder als digitale tools of bouwstenen van het web3-systeem.
Is Bitcoin echt digitaal goud?
Bitcoin heeft ten opzichte van andere cryptovaluta beperkte functies. Juist daardoor is het krachtig. Bitcoin wordt vaak het digitale goud genoemd, omdat de functies ervan veel lijken op die van fysiek goud.
| Eigenschap | Goud | Bitcoin |
| Beperkt beschikbaar | Ja | Ja (max. 21 miljoen stuks) |
| Decentralisatie | Ja | Ja |
| Zelf te bewaren | Ja | Ja |
| Onafhankelijk van overheid | Ja | Ja |
| Direct als betaalmiddel | Nee | Beperkt |
Bitcoin wordt – net als goud – meestal niet gebruikt als dagelijks betaalmiddel, maar als oppotmiddel: je bewaart het voor later, als bescherming tegen waardeverlies.
De blog nakamoto.com (ENG) onderzoekt de eigenschappen van Bitcoin en laat zien dat het voldoet aan de voorwaarden van goed geld. Net als goud scoort Bitcoin sterk op zes belangrijke punten.
| Eigenschap | Goud | Bitcoin |
| Schaarste | ✅ | ✅ |
| Duurzaamheid | ✅ | ✅ |
| Deelbaarheid | ✅ | ✅ |
| Overdraagbaarheid | ✅ | ✅ |
| Herkenbaarheid | ✅ | ✅ |
| Moeilijk te vervalsen | ✅ | ✅ |
Het grootste verschil: goud is fysiek, Bitcoin is digitaal, vandaar dat mensen het digitaal goud noemen.
Wat betekent dit voor jou?
Om goede keuzes te maken over geld, moet je begrijpen waarom iets waarde heeft. Goud en Bitcoin hebben geen waarde omdat een overheid het zegt, maar omdat mensen het vertrouwen en gebruiken als oppotmiddel.
Door die kennis kun jij zelf bepalen of je goud, Bitcoin of iets anders inzet om je gelddromen waar te maken.
Steeds meer mensen zien Bitcoin als een digitaal alternatief voor waardeopslag, nu het vertrouwen in traditionele vormen van geld afneemt.
In de volgende blog kijken we hoe geld eruitziet in andere landen. Want geld is overal, maar niet overal hetzelfde.
Wil je leren over het geld van de toekomst?
Doe dat dan bij ons 📚 👇🏾
Starten met cryptocurrencies
Geschreven door Nicole Wong-Swie-San